అగోరా - చరిత్ర మర్చిపోలేని సత్యం

‘వ్యవస్థీకృతం మతం మానవజ్ఞానానికి ఎప్పుడూ ప్రమాదకరం’ అనే నానుడిని నిజమనిపించే ఘట్టాలేన్నో ఉన్నాయి చరిత్ర తిరగేస్తే. ముఖ్యంగా మధ్యయుగంలో పాశ్చాత్య, మధ్యప్రాచ్యంలో ఉదయించిన మతాలచరిత్ర అనునిత్యం రక్తసిక్తంగా, రాజకీయ అధికార పిపాసులుగా ఉండటం మనకు తెలిసిందే. కానీ కొన్ని వేల సంవత్సరాల జ్ఞానభాండారం ఈ మతాల పోరాటాలవల్ల నష్టపోయామనే నిజం ఎంతో బాధాకరం. ఆ చారిత్రాత్మక నిజాన్ని ఉన్నతమైన నటనా సాంకేతిక విలువతో తెరకెక్కించిన చిత్రం ‘అగోరా’ – AGORA.

క్రీస్తుశకం నాలుగో శతాబ్ధంలో రోమన్ పాలనలో ఉన్న అలెగ్జాండ్రియా విద్యకు, కళలకు, జ్ఞానానికీ కేంద్రంగా అవతరించింది. అప్పటివరకూ ప్రముఖ తత్వవేత్తలూ, సిద్దాంతకర్తలూ, శాస్త్రవేత్తలూ చెప్పిన అన్ని విషయాలూ ఒక లైబ్రరీ రూపంలో ఇక్కడే భద్రపరచబడి ఉన్నాయి. ఆ కాలానికి ముందు చెప్పబడిన,రాయబడిన మానవమేధకు అది కేంద్రం. సినిమా కథ ఆ grandeur తో ప్రారంభమై, పేగన్లు- క్రైస్తవులు- యూదుల మతాల చిచ్చులు, రాజీయపుటెత్తుల మధ్య ఆ గ్రంథాలయం- జ్ఞానం యొక్క నాశనంతో పూర్తవుతుంది.

ఈ కథంతా హైపేషియా (Hypatia) అనే మహిళాతత్వవేత్త, బోధకురాలు, అస్ట్రానమర్ చుట్టూఅల్లుకుని ఉంటుంది. ప్రముఖపాత్రలో అస్కార్ అవార్డునందుకున్న నటి రేచల్ వైజ్ నటించిన ఈ చిత్రానికి స్పానిష్ దర్శకుడు అల్జాన్డ్రో అమీనెబా దర్శకత్వం వహించాడు.

The film centers around the astronomer-philosopher Hypatia of Alexandria (Weisz) and several men whom she knows such as her slave, Davus (Minghella), and her pupils, Orestes (Oscar Isaac) and Synesius (Rupert Evans), all of whom become major players in the changing political social landscape.^[6] The film begins with Alexandria under Roman pagan rule. Hypatia, daughter of a scholar, teaches at the Platonic school, where many future leaders are educated. She is wooed by her student Orestes, while her slave Davus keeps his love for her secret. Meanwhile, social unrest begins challenging the Roman rule of the city as pagans and Christians come into conflict. The pagans, including Orestes and Hypatia’s father, ambush the Christians to quash their rising influence, but find themselves unexpectedly outnumbered. Hypatia’s father is gravely injured and Hypatia and the pagans take refuge in the Library of Alexandria. The Christian siege of the library ends when an envoy of the Roman Emperor declares that the Christians shall be allowed to enter the library. Hypatia and the pagans flee, grabbing what scrolls and documents they can, before the Christians overtake the library and destroy its contents. Davus, torn by his love for his mistress and the possibility of gaining his freedom by joining the rising tide of Christianity, chooses to join the Christian forces.
The film continues several years later: Orestes (now converted to Christianity) is prefect of Alexandria. Hypatia continues to investigate the motions of the heavenly bodies, though she is forbidden from teaching at the school. The Christians and the Jews come into conflict, committing violent acts against each other, with the Christians ultimately wresting power from the only other religious group remaining. The leader of the Christians, Cyril (Sami Samir), views Hypatia as having too much influence over Orestes and stages a public ceremony intended to force Orestes to subjugate her. Hypatia’s former pupil, Synesius, now the Bishop of Cyrene, comes to her rescue as a religious authority counterweight, but says he cannot help her unless she accepts Christianity. She refuses. Cyril convinces a mob of Christians that Hypatia foments civil disobedience and they vow to kill her. Davus tries to run ahead to warn Hypatia, but she is captured by the mob. Davus secretly suffocates her while the mob gathers stone to stone her with.

చారిత్రాత్మక చిత్రాలు ఇష్టపడేవాళ్ళకు విపరీతంగా ఈ సినిమా ఖచ్చితంగా నచ్చుతుంది. ఒక బాధాకరమైన చారిత్రాత్మక సత్యంతో అవగతమయ్యే అవకాశమూ ఉంది.

2009, అక్టోబర్ లో రిలీజైన ఈ చిత్రం గ్లాడియేటర్ వంటి చిత్రాల స్థాయి సాంకేతిక విలువలున్నా అంత పాప్యులర్ కాకపోవడానికి కారణం anti- christian కథావస్తువే అని కొంతమంది విమర్శకులు భావించారు. భారతదేశంలో ఇంకా ఈ చిత్రం థియేటర్లలో విడుదల కాలేదు. కానీ అన్ని ప్రముఖ DVD షాపుల్లోనూ సినిమా దొరుకుతుంది.

*****