బూతు చిత్రాలు -మరో సమాంతర సినిమా!

ఈ వ్యాసం మొదటగా నవతరంగంలో ప్రచురింపబడింది.

‘షకీల’ పేరు తెలియని తెలుగు,తమిళ,మళయాళ,కన్నడ,హిందీ ప్రేక్షకుడు ఉండడు. నిజానికి ఈ నాయిక సినిమాలు మళయాళ సినీ రంగంలోని పెద్దపెద్ద హీరోల సినిమాల ఆదాయాన్ని దెబ్బతీస్తుండటంతో, తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో ఈ చిత్రాలని ‘బ్యాన్’ చెయ్యాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. అంటే ఆర్థికంగా,సామాజికంగా,సాంస్కృతికంగా ఈ B-C గ్రేడ్ సినిమా అనబడే, బూతుచిత్రాల పరిధేమిటో తెలిజెప్పడానికి ఇదొక ఉదాహరణ మాత్రమే అనుకోవాలి. మన ఆంద్రప్రదేశ్ లోని ప్రతి పట్టణంలో కనీసం ఒకటో రెండో ధియేటర్లు ఇలాంటి చిత్రాలకోసం కేటాయింపబడి ఉండటం, ఈ బూతు చిత్రాల పరిశ్రమ సమాంతర ఉనికికి ఒక చిహ్నం మాత్రమే. ఇంత సర్వవ్యాప్తమైన ఈ చిత్రాల గురించి కూలంకషమైన ఆర్థిక ,సాంస్కృతిక,సామాజిక అధ్యయనాలు జరిగిన ఆధారాలు కనపడవు. భారతీయ సినిమా,సమానాంతర సినిమా,ప్రపంచసినిమా, కమర్షియల్ సినిమాల అధ్యయనంతోపాటూ, Film is a social practice అని నమ్మేవాళ్ళు ఈ సినిమాలు ఎలా ఒక parallel culture గా మన సమాజంలో ఏర్పడి దినదినాభివృద్ధి చెందాయో కనీసం గమనించడం అవసరమని నా నమ్మకం.

సినిమా పుట్టుకతోనే ఈ బూతు చిత్రాల ఆరంభం జరిగిపోయి ఉంటుందని చెప్పడానికి ఆధారాలు లేకపోయినా, అప్పటివరకూ ‘ఫోటోలలో’ఉన్న బూతు, ‘ఫిలిం’ మీదికెక్కకుండా ఉండిఉంటుందా? అని ప్రశ్నించికుంటే మనకు సమాధానం చాలా సులువుగా దొరికిపోవచ్చు. ముడిఫిలిం మీద ప్రభుత్వ ఆధిపత్యం చలాయించబడిన నలుపు-తెలుపు కాలంలోకూడా భారతదేశంలో ఈ చిత్రాలు నిర్మించబడ్డాయని కొన్ని ఇంటర్నెట్లో లభించే క్లిప్పులనిబట్టి తెలుస్తుంది. కాకపోతే తెలుగులో ఈ చిత్రాల నిర్మాణం గురించి చాలా సందేహాలున్నా, ప్రదర్శన,మార్కెట్ విషయంలో మనమెప్పుడూ ముందున్నామన్న విషయం ప్రతి చిన్న పట్టణంలోనూ ఈ చిత్రాల ప్రదర్శనకై కేటాయించబడిన ధియేటర్ల సంఖ్యనిబట్టి చెప్పొచ్చు.

బూతు సినిమాలు ఒక నిర్వచనం: ఆంగ్లంలో pornography అనే పదానికి “all explicit material intended to arouse the reader,viewer or a listener” అనే అర్థముంది. కాకపోతే ఇందులో “explicit” యొక్క అర్థం ప్రతి దేశానికీ,భాషకూ సంస్కృతికీ మారుతూ ఉండటం, దానితోపాటూ భారతదేశంలోని చట్టబద్దమైన కొన్ని మార్పులకు అనుగుణంగా ఈ నిర్వచనాన్ని ఎంచుకోవాల్సి ఉంటుంది. అందుకే ఈ చిత్రాలను “నీలి చిత్రాలు” (blue films) అనకుండా “పెద్దలకు మాత్రమే చిత్రాలు” (adults only films) అని పిలవాలి. ఎందుకంటే, ఇవి 1952 నాటి భారతీయ సినెమాటోగ్రఫీ చట్టానికి లోబడి తమ పరిధుల్ని నిర్వచించుకున్నాయి. వ్యవహారికంగా “బూతు చిత్రాలు” అని చెప్పినా చట్టప్రకారం ఇవి “పెద్దలకు మాత్రమే” చిత్రాలన్నమాట.

తెలుగు బూతు చిత్రాలు: తెలుగు భాషలో ఈ చిత్రాల నిర్మాణం విరివిగా జరిగిన దాఖలాలు చాలా తక్కువ. ముఖ్యంగా మళయాళ పరిశ్రమ నిర్మించిన చిత్రాను అనువాద (డబ్బింగ్) రూపంగా తెలుగు ప్రేక్షకులమధ్యకు తీసుకువచ్చిన సినిమాలే ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. ఈ ట్రెండ్ కు రెండు ముఖ్యమైన కారణాలున్నాయి. ఒకటి మళయాలంలో ఫిలిం సెన్సారు చాలా ‘పెద్ద మనసుతో వ్యవహరించడం’. రెండవది, ఒకసారి ఈ మళయాల చిత్రాలను వారి సెన్సారు బోర్డు క్లియర్ చేసిన తరువాత తెలుగు సెన్సారు వారు అక్కడక్కడా ఆడియోతప్ప వీడియో కట్ చేసే అధికారం లేకపోవడం. ఈ లొసుగుల్ని కనిపెట్టి, పెద్ద స్థాయిలో బూతి సినిమాల నిర్మాణం జరిగిన 80 వ దశకంలో చాలా వరకూ చిత్రాల నిర్మాతలు తెలుగువారేనని ఒక అనుమానం. అది నిజం కాకపోయినా, మార్కెట్ మరియూ డిస్తిబ్యూషన్ను దృష్టిలో ఉంచుకుంటే ఈ అనుమానం అబద్దమనిమాత్రం ఖచ్చితంగా చెప్పలేము.

బూతు చిత్రాలు వాటి విభజన: మొత్తం బూతు సినిమాల్ని మూడు కేటగరీలలో విభజించొచ్చు. మొదటిది హర్రర్ ఆధారిత బూతు సినిమాలు, రెండవది సెక్స్ ఎడ్యుకేషన్ పేరిట నిర్మితమయ్యే బూతు సినిమాలు మరియూ మూడోది కేవలం టీన్ సెక్స్ లేక అక్రమసంబంధాల మీద తీసిన సినిమాలు. హర్రర్ సినిమాలకూ వాటి భయంకలిగించే విషయం దృష్ట్యా ఎలాగూ A (పెద్దలకు మాత్రమే) సర్టిఫికేట్ ఇస్తారుగనక, కొంత అంగప్రదర్శన కలిపితే మరింత మంది ప్రేక్షకులు వస్తారన్న ఉద్దేశం ఈ నిర్మాతలలో కనిపిస్తుంది. లేదూ, కేవలం హార్రర్ ముసుగులో బూతు సినిమాల నిర్మాణమే ఉద్దశంగా కూడా ఉండొచ్చు. AIDS వ్యాధి భారతదేశంలో ప్రబలిన తరువాత సెక్స్ ఎడ్యుకేషన్ పేరుతో తియ్యబడే సినిమాలు ఈ కోవకే వస్తాయి. ఇక మూడవ కేటగిరీ సినిమాల ఉద్దేశం పైన చెప్పిన నిర్వచనానికి దగ్గరగా titillation and arousal తప్ప మరోటికాదు. నిజంగా చెప్పాలంటే అవి ఈ కోవలో వచ్చే సిన్సియర్ చిత్రాలన్నమాట.

బూతుచిత్రాలు -మార్కెట్ : నీలిచిత్రాల నిర్మాణం మరియూ వితరణ భారతదేశంలో చట్టపరంగా నేరం. కాకపోతే ఈ sex starved nation లో ఈ చిత్రాల మార్కెట్ కొన్ని బిలియన్ డాలర్లుంటుందని అంచనా. ఇక కేవలం ఈ బూతుచిత్రాల ఆదాయం మాత్రమే తెలుగు,తమిళ్ మరియూ హిందీ చిత్రాల ఆదాయాన్ని మినహాయిస్తే మిగతా భాషా చిత్రాలన్నింటిని కలిపితే వచ్చే ఆదాయం ఈ చిత్రాల ఆదాయానికి సమానంగా ఉంటుందని, ఏ ఫిల్మ్ ఛాంబర్ ఆఫ్ కామర్సూ చెప్పని అంకెలు.

వీటిల్లోకూడా స్టార్ సిస్టమ్, రిలీజ్ గొడవలూ,సరైన ధియేటర్ల కోసం ఎదురుచూపులూ లాంటి మెయిన్ స్ట్రీమ్ కమర్షియల్ సినిమాలలో ఉన్న సమస్యలన్నీ ఉన్నాయి. అంటే నిజంగానే ఒక సమానాంతర సినిమా ప్రరిశ్రమ నడుస్తోందనడం సత్యదూరం కాదు.

ఇంటర్నెట్, శాటిలైట్ టేలివిజన్ మరియూ CD- DVD సంస్కృతులు బూతు ప్రపంచాన్ని ఏలుతున్నా, ఈ చిత్రాల నిర్మాణం మరియూ ప్రదర్శనా నిరాటంకంగా జరుగుతూనే ఉంది. అంటే, ఏదోఒక “సామాజిక ప్రయోజనం” ఈ సినిమాలవల్ల కలుగుతోంది అనడం త్రోసిపుచ్చలేనిది. ఎలాంటివారు ఈ సినిమా చూస్తారు? ఈ సినిమా చూడటంవలన వారు పొందే gratification ఏమిటి? ఈ సినిమాల penetration వల్ల మన సమాజానికి గల లాభనష్టాలేమిటి? అనేవి బహుశా “communication and culture” లేక “cinema as a social practice” అనే విషయపరిధిలోని పరిశోధనకు పనికొచ్చే విషయాలయి ఉంటాయి. కానీ ఇప్పటి వరకూ ఇలాంటి పరిశోధనలు జరగకపోవడం మాత్రం ఆశ్చర్యాన్ని కలిగింపజేసే విషయం.

****