కవిత్వమొక శుద్ధ దండగ !

కవిత్వమొక శుద్ధ దండగన్నారో పెద్దమనిషి. కవిత్వం సాహిత్యాన్ని చంపేస్తోందన్నారు మరో సాహితీప్రేమికుడు. నిజమే కాబోలు. కవిత్వం వల్ల, మరీ ముఖ్యంగా భావకవిత్వం వల్ల నిర్ధిష్టమైన "సామాజిక ప్రయోజనం" లేకపోవడం చేత, చాలా మంది ఛెస్టు మీది స్టీము వదిలించుకోవడానికి భావకవిత్వమనే దగ్గర దారిని ఎంచుకోవడం మూలంగా పుంఖాలు పుంఖాలుగా కవిత్వం వెల్లివిరిసిపోతోంది. అంతేకాక భావకవిత్వంలోని విస్తృతిని విస్మరించి దాన్నొక ప్రేమకవిత్వంలోకి కుదించేసి "రైఠో!" అనేస్తున్నారు. బుక్ షాపుల్లో, వెబ్ పేజిల్లో, బ్లాగుల్లో, పత్రికల్లో కవితలే కవితలు. అంతులేని కవితలు. అంతమవని కవితలు. అడ్డూఅదుపూ లేని కవితలు. అదరగొట్టే కవితలు. బెదరగొట్టే కవితలు. అరగదీసే కవితలు. ఇరగదీసే కవితలు. అప్పుడప్పుడూ అరుదైన కవితలు.

ప్రేయసి జ్ఞాపపికలు, విరహాగ్ని కీలకలూ, ప్రేమైక గీతికలూ అలవోకగా ప్రతొక్కరూ పదాల తోరణాలు కట్టి కవిత్వం పేరుతో అక్షరాల్లోకి కుదించెయ్యగలరు. ఇందులో చర్చించడానికీ, విభేధించడానికీ,మేధోమధనం చెయ్యడానికీ ఏమీ ఉండదు. చదివి బాగుందనుకోవడానికో లేక నాకూ ఇలాంటిదొక అనుభవం ఉందనుకోవడానికో లేక నేనూ ఒకటి రాసెయ్యగలను అని ధీమా తెచ్చుకోవడానికోతప్ప కవిత్వంలో ప్రయోజనం, ప్రయోజకత్వం అంతగా కనిపించదు. కాకపోతే ఈ "ధీమా" మాత్రం ప్రతొక్కరినీ కవిని చేసెయ్యగలదు. అదే ఒక గొప్ప ప్రయోజనమంటే మాత్రం చచ్చినట్లు అంగీకరించాల్సిందే. ఎంతైనా భాషా యొక్క వ్యాప్తికి ఈ కవితా ధోరణి దోహదం చేసినట్లే కదా!

"కవిత్వాన్ని నిర్వచించరా!" ఒక ఇంగ్లీషొడ్ని అడిగితే...."The poem is a physical artifact consisting of marks on paper, or the grooves on a Babylonian tablet.
The poem is the sequence of sounds uttered by a speaker, reading aloud.
The poem is the experience of the reader.
The poem is an expression of the experience of the author.
The poem is a stratified complex of values, which cannot be reduced to any of the previous four theories. అన్నాడట. "చచ్చింది గొర్రె" అన్నట్లు. ఇదే సమస్య మనకూ ఉంది. కవిత ఒక వాక్యంలో ఉండాలా, హైకుల్లా మరుగుజ్జైపోవాలా, లేక చాంతాడంత కావ్యాలైపోవాలా అనేది ఎవరూ నిర్ణయించి చచ్చే విషయం కాదు. కాబట్టి రాసిందే కవిత. అందుకే మనకీ ఖర్మతప్పదు.

దండగన్న పెద్ద మనిషి బాధ ‘కవితల్లో ఊహావర్ణనలేతప్ప నిజానికి స్థానం ఉండటం లేదని’. నిజమే! నిజానికి స్థానం ఇవ్వాలంటే నేలవిడిచి సాము చెయ్యడం మానాలి. కానీ కవితాలోకంలో విహరించడం తప్ప జీవించడం ఉండదే! అప్పుడేలా? భావకవిత్వాన్ని పక్కనబెట్టి విషయకవిత్వమూ, అభిప్రాయ కవిత్వమూ, యిజాలకవిత్వమూ మొదలెట్టేస్తే ఆ నిజాలకు స్థానం దక్కి ప్రయోజనం సిద్ధించేస్తుందా అనేది జవాబులేని ప్రశ్న.

కవిత్వం వలన సాహిత్యానికి హాని జరుగుతోందన్న సాహితీప్రేమికుడు వ్యధ చాలా అర్థవంతంగా ఉంది. బండ్లకొద్దీ వస్తున్న కవిత్వం రీములకొద్దీ పేపర్ ను ఖర్చుపెట్టించి అలవికాని ప్రదేశాన్నంతా ఆక్రమించేసి మిగతా సాహిత్యానికి ‘నిలువనీడ’ లేకుండా చెస్తోంది అనేది ఈ వాదన. తప్పదు అంగీకరించాల్సిందే. మరీ ముఖ్యంగా "ఇదే సాహిత్యం" అనుకొని ఒకసారి కవిత్వాన్ని ముట్టుకుని భయపడిపోయిన కుర్రకుంకల్ని చాలా మందిని నేనెరుగుదును. "ఐతే పద్యాలంటారు. లేకపొతే కవిత్వాలంటారు. ఎందుకు మాకీ తంటా" అని ప్రశ్నించిన మా బంధువులబ్బాయి నాకళ్ళముందింకా మెదులుతూనే ఉన్నాడు. "ఈ సాహిత్యానికొక దండం స్వామీ! ఇంతకన్నా యండమూరి నవలలు, పర్సనాలిటీ డెవలెప్మెంట్ పుస్తకాలు బెస్టు" అన్న విద్యార్ధుల్నీ ఎరుగుదును. "యండమూరిదీ సాహిత్యమేరా భడవా" అంటే "అలా అంటే మీరొప్పుకోరుగా" అని చురక అంటించాడు మరొకడు.

కనీసం కథాసాహిత్యం, నవలా సాహిత్యం ప్రొఫెషనల్ రచయితల పుణ్యమా అని జనాల్లో మిగిలుంటే దానిక్కూడా గండిగొట్టేపని కవితాసాహిత్యం చేస్తోంది అనేది మరొక వాదన. క్లాసుల్లో పద్యాల హోరుతో భయపడి పుస్తకప్రపంచంలో కవితల్తో హడలెక్కి తెలుగు పుస్తకం ముట్టుకుంటే ఝడిసిపోయే ఘటాల్ని మనం తయారుచేస్తున్నామేమో ఈ కవితా ప్రవాహం వల్ల అనేది ఒక అనుమానం.

వ్యక్తిగతంగా నేను బ్లాగుల్లోకొచ్చేంతవరకూ కవితల్ని చదివిన పాపాన పోలేదు. ఏదో శ్రీశ్రీ ఆవేశాలూ, కృష్ణశాస్త్రి భావాలూ గాల్లో ఎగురుతూ అప్పుడప్పుడూ తాకినవేగాని ప్రత్యేకించి అందులో నేను చేసిన సాధన అస్సలు లేదు. చదవంగా చదవంగా కొంత ఆనందాన్ని మరింత ఆశ్చర్యాన్నీ కొన్ని కవితలు ఖచ్చితంగా ఇచ్చాయని చెప్పొచ్చు. "మరి ఆనందానికీ, ఆశ్చర్యానికీ సామాజిక ప్రయోజనం ఉందా?" అంటే మాత్రం నేను నోరుమూసుకోక తప్పదు. అలౌకిక అనుభూతుల గురించి నాకు తెలీదుగానీ మనుషుల్లోని కాంప్లెక్సిటీని అప్పుడప్పుడూ భాష అభివ్యక్తీకరించలేకపోతే వాటిని కవితల రూపంలో ప్రయత్నించొచ్చేమో అనే ఆశమాత్రం కలుగుతుంది నాకు.

స్వర్ణకమలం సినిమాలో భానుప్రియ పరవశించి నృత్యం చేసిన తరువాత కళ్ళలో నీళ్ళు నింపుకుని ‘కళలో ఇంత ఆనందం ఉంటుందని ఇప్పటి వరకూ నాకు తెలీదు" అంటుంది. అప్పటిదాకా భౌతిక ‘ఆశ’ల కోసం కళను చిన్నచూపు చూసిన ఆ పాత్ర "రసస్పందన" పొందడంలో పారలౌకిక ఆనందాన్ని అనుభవిస్తుంది. అది పేట్రనైజింగ్ గా అనిపించినా అప్పుడప్పుడూ సాహిత్యానికున్న పరమావధి కూడా అదేకదా అనిపించక మానదు. తిండీగుడ్డా సమస్యలుగా ఉన్న మనుషులకు సాహిత్యంతోగానీ మరే ఇతర కళలతోగానీ ముఖ్యంగా కవిత్వంతో అస్సలు అవసరం లేదు. బౌతికావసరాలు మీరి మానసిక అవసరాలలోకూడా ఒక స్థాయిని దాటిన మనుషులకు మాత్రమే ఇవి కావాలి.

కాబట్టి ప్రయోజనమే కొంత మందికున్న సాహిత్యాన్ని గురించి కవిత్వాన్ని గురించీ పేజీలు పేజీలి బాధపడటమే అనవసరం అనిపిస్తోంది. ఏమిటో ఈ పిచ్చి.

*****